Những điều cần biết về rối loạn tăng động giảm chú ý ở trẻ em

1. TĂNG ĐỘNG GIẢM CHÚ Ý LÀ GÌ?

Tăng động giảm chú ý (Attention Deficit/Hyperactivity Disorder- ADHD) là chứng rối loạn hành vi ở trẻ em bao gồm nhóm các triệu chứng như: Giảm sự chú ý, tăng hoạt động và có những hành động có tính chất xung động, ...

Tăng động, giảm chú ý một hội chứng của não, gây khó khăn trong việc kiểm soát những hành vi cá nhân. Hiện nay tăng động giảm chú ý ảnh hưởng tới khoảng 4 – 12% trẻ trong độ tuổi đến trường, với tỷ lệ mắc bệnh ở bé trai cao hơn từ 3 – 4 lần ở bé gái.

Hầu hết trẻ em bình thường vẫn có những hành vi bột phát, nằm ngoài sự kiểm soát. Tuy nhiên, ở một số trẻ, những hành vi bất thường này trở thành thường xuyên với một mức độ nghiêm trọng. Điều đó ảnh hưởng tới khả năng học tập và một cuộc sống bình thường của trẻ.

2. NHẬN DIỆN TĂNG ĐỘNG GIẢM CHÚ Ý Ở TRẺ

Áp dụng theo tiêu chuẩn chẩn đoán của DSM-IV-TR (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) của Mỹ: Trẻ tăng động khi có từ 6 triệu chứng của tăng hoạt động - xung động trở lên, xuất hiện ít nhất 6 tháng với mức độ làm trẻ thích ứng kém hoặc không phù hợp với mức độ phát triển tâm thần.

• Cử động chân tay liên tục, không ngồi yên.
• Rời khỏi chỗ trong lớp hoặc hoặc trong các tình huống khác mà cần phải ngồi yên một chỗ.
• Thường xuyên chạy quanh hoặc leo trèo quá mức trong các tình huống mà điều đó là không thích hợp (ở thanh thiếu niên, có thể chỉ biểu hiện cảm giác bồn chồn).
• Thường khó khăn trong khi chơi hoặc gặp khó khăn trong các hoạt động yêu cầu giữ yên lặng.
• Thường hoạt động liên tục hoặc hoạt động như được "gắn động cơ".
• Xung động.
• Thường buột miệng nói câu trả lời trước khi các câu hỏi được đặt ra hoàn chỉnh.
• Thường không thể khó khăn chờ đợi theo hàng hoặc chờ đến lượt trong các trò chơi lần lượt hoặc trong các tình huống sinh hoạt nhóm.
• Thường ngắt lời hoặc xâm phạm vào vấn đề của người khác.

Trẻ mắc giảm chú ý khi có 6 (hoặc nhiều hơn) các triệu chứng sau, biểu hiện kéo dài ít nhất 6 tháng, với mức độ làm trẻ thích ứng kém hoặc không phù hợp với mức phát triển tâm thần:

• Thường không thể chú ý kỹ lưỡng vào các chi tiết, hoặc phạm những lỗi do cẩu thả trong học tập, trong công việc hoặc trong các hoạt động khác.
• Khó khăn duy trì sự chú ý trong nhiệm vụ hoặc trong các hoạt động vui chơi.
• Có biểu hiện không hề lắng nghe những gì người khác nói trực tiếp với trẻ.
• Thường không thể làm theo toàn bộ những chỉ dẫn hoặc không hoàn thành bài tập, công việc trong gia đình, những nhiệm vụ ở nơi làm việc (không phải vì hành vi chống đối hoặc không hiểu được các chỉ dẫn).
• Khó khăn trong cách tổ chức công việc và các hoạt động.
• Thường tránh né, không thích hoặc miễn cưỡng thực hiện các nhiệm vụ đòi hỏi phải duy trì những nỗ lực tinh thần (như làm bài tập ở trường hoặc ở nhà).
• Thường đánh mất những vật dụng cần thiết (như vở bài tập ở trường, bút chì, sách, đồ chơi và các dụng cụ khác).
• Dễ bị sao nhãng bởi những kích thích bên ngoài.
• Thường quên các hoạt động hằng ngày.

3. TRIỆU CHỨNG Ở TRẺ TĂNG ĐỘNG GIẢM CHÚ Ý

Chậm phát triển ngôn ngữ

Trẻ vẫn phát triển khả năng nói bình thường trong giai đoạn đầu, nhưng về sau sẽ chậm lại và thường gặp phải các vấn đề về cấu trúc câu hay khả năng diễn đạt bằng lời nói.

Dễ nổi nóng, khó kiềm chế được cảm xúc.

Trẻ bị hội chứng tăng động giảm chú ý thường dễ nổi nóng, giận dữ, khó kiềm chế được cảm xúc, rất dễ dẫn tới xô xát với bạn bè hoặc người thân trong gia đình.

Trẻ thường dễ nổi nóng và khó kiềm chế cảm xúc

Tăng động giảm chú ý ở con có thể biến chuyển nặng hơn nếu ba mẹ không phát hiện sớm và đồng hành cùng con. Khi trẻ có những dấu hiệu bệnh như trên, ba mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay. Nếu biểu hiện chỉ ở mức rối loạn nhẹ, có thể chưa cần dùng đến thuốc mà chỉ cần dùng các biện pháp tâm lý.